Ćwiczenia oddechowe
Dzieci w wieku przedszkolnym mają często problemy z prawidłowym oddychaniem. Dlatego ich mowa jest często niewyraźna, nie zawsze płynna - maluchy robią przerwy w najmniej oczekiwanym momencie, “zjadają” sylaby, mówią za głośno lub za cicho. Nie oddychają spokojnie, widać, jak z każdym wdechem unosi się ich klatka piersiowa i ramiona.
Oddychanie jest podstawową czynnością fizjologiczną. Dotlenione ciało jest zdrowsze i gotowe do podejmowania wysiłku.
Prawidłowe oddychanie w ciągu dnia, kiedy nie mówimy oraz w trakcie snu powinno odbywać się torem nosowym. Umożliwia to rozwój aparatu artykulacyjnego. Zaburzenia oddychania niekorzystnie wpływają na pracę aparatu mowy i przyczyniają się znacznie do powstania wad wymowy.
Przyczyny nieprawidłowego oddychania;
-
przerośnięty migdałek gardłowy lub znacznie przerośnięte migdałki podniebienne
-
skrzywiona przegroda nosowa
-
przedłużające się infekcje górnych dróg oddechowych
-
brak nawyku wydmuchiwania nosa w czasie kataru
-
nawykowe oddychanie ustami
Skutki nieprawidłowego oddychania:
-
obniżenie sprawności aparatu mowy
-
pozycja spoczynkowa języka na dnie jamy ustnej powoduje że co dziecko ma obniżoną sprawność narządów artykulacyjnych
-
kłopoty z pionizacją języka przy wymowie głosek np. [l,r,sz,ż,cz,dż]
-
wymowa międzyzębowa głosek [ś,ź,ć,dź,s,z,c,dz,t,d,n]
-
niewyraźna wymowa (nawet jeśli poprawnie wymawiają wszystkie głoski)
-
spowolnienie lub przyspieszenie tempa mowy, cicha lub za głośna mowa
-
zaburzenia w koordynacji wdychania i wydychania powietrza
-
mówienie na tzw wdechu
Cele ćwiczeń oddechowych to:
-
poprawienie dziecięcego oddychania
-
poszerzanie pojemności płuc
-
rozróżnianie fazy wdechu i wydechu,
-
wydłużanie fazy wydechowej - co pozwala dostosować długość wydechu do długości wypowiedzi
-
wyrabianie toru przeponowego
-
koordynacja oddechu z mową,
Propozycje zabaw:
-
Puszczanie baniek mydlanych w konfiguracji: długo - krótko - długo, słabo - mocno bardzo mocno
-
Zdmuchiwanie z dłoni lub ze stolika piórek, listków, kulek z waty, filcowych kuleczek
-
Wąchanie kwiatków, pachnących mydełek, pustych buteleczek po perfumach
-
Dmuchanie na wiatraczki, papierowe ozdoby zawieszone na nitce różnej długości
-
Gwizdanie
-
Zawody statków – z papieru lub kory możemy zrobić maleńkie stateczki, którymi możemy się bawić np. w wannie lub przy stole
-
Dmuchanie na zawieszone na nitkach małe elementy. Również staramy się różnicować siłę wydechu
-
Dmuchanie na pocięte paski papieru, tak aby tańczyły.
-
Mecz piłkarski - dmuchanie do celu np.piłką pingpongową do bramki, pudełka
-
Wyścigi styropianowych, piankowych kulek z użyciem słomki lub bez
-
Dmuchanie na świecę z bliska i z daleka, tak aby nie zgasić płomienia
-
Przenoszenie lekkich papierowych elementów za pomocą słomki
-
Kołysanie maskotki - oddychanie na leżąco z pluszakiem ułożonym na brzuchu
-
Rozdmuchiwanie w pudełku piasku, ryżu, kaszy
-
Naśladowanie odgłosów na 1 wydechu np śmiechu: hi, hi,ha,ha,ho,ho,he,he
-
Chuchanie na złączone dłonie, na gorącą zupę, zamarzniętą szybę
Pamiętaj rodzicu!
-
Zwracaj uwagę na to jak oddycha twoje dziecko, gdy ma otwartą buzię ( w czasie zabawy, gdy ogląda bajki) przypominaj o zamykaniu buzi, oddychania nosem.
-
Zwracaj uwagę na przedłużające się infekcje górnych dróg oddechowych, infekcje kataralne,- jeśli się bardzo często powtarzają, skonsultuj się z laryngologiem.
-
Naucz dziecko wydmuchiwać nos, przypominaj o oczyszczaniu nosa.
-
Dziecko nie jest w stanie wykonywać zabaw oddechowych gdy ma zatkany nos
-
Ćwiczenia oddechowe zaczynamy od najprostszych i kierujemy się możliwościami dziecka.
-
Zabawy wykonujemy przed posiłkiem lub 2 godziny po jedzeniu w przewietrzonym pomieszczeniu.
-
Jednorazowo wykonujemy 2 - 3 ćwiczenia przez kilka minut.
Opracowała. Logopeda Monika Burzykowska