Przedszkole Miejskie Nr 27 im. Majki Jeżowskiej

Ćwiczenia oddechowe przygotowujące do wywoływania głosek syczących

1. Dmuchanie na chorągiewki i wiatraczki.
2. Tańczący płomyczek - dmuchanie na płomień świecy, tak by wyginać go pod wpływem dmuchania.
3. Łódki - dmuchanie na papierowe łódki, lekkie przedmioty pływające w misce z wodą.
4. Wydmuchiwanie baniek mydlanych.
5. Dmuchanie na papierowe ozdoby zawieszone na nitkach różnej długości. Przy tych ćwiczeniach posługujemy się raz nosem, raz ustami.
6. Kto dmuchnie dalej? - zdmuchiwanie kulki waty kosmetycznej, lekkich przedmiotów.
7. Wyścigi samochodowe - dmuchanie na papierowe kulki po wytyczonej trasie (narysowanej na podłodze, kartce).
8. Mecz piłkarski - przedmuchiwanie piłeczki pingpongowej do osoby siedzącej naprzeciwko, staramy się wbić gola w bramkę zbudowaną z klocków (bramka może być jedna, ustawiona na środku stołu lub kilka w różnych miejscach).
9. Gotowanie wody - dmuchanie przez rurkę do wody, aby tworzyły się pęcherzyki powietrza. Dmuchamy na zmianę: długo - krótko - jak najdłużej, słabo - mocno - bardzo mocno - gotuje się i kipi!
10. Gotowanie obiadu - rozdmuchiwanie w naczyniu chrupek, ryżu, kaszy, pociętej gąbki, kawałków styropianu.
11. Nadmuchiwanie baloników, zabawek i piłek z folii.
12. Próby gwizdania.
13. Gra na instrumentach muzycznych: organkach, trąbce, gwizdku.
14. Gra na grzebieniu owiniętym cienką bibułką.
15. Rozdmuchiwanie kropli farby wodnej na podkładce z tworzywa sztucznego.

Dzieci w wieku przedszkolnym mają często problemy z prawidłowym oddychaniem. Dlatego ich mowa jest często niewyraźna, nie zawsze płynna - maluchy robią przerwy w najmniej oczekiwanym momencie, “zjadają” sylaby, mówią za głośno lub za cicho. Nie oddychają spokojnie, widać, jak z każdym wdechem unosi się ich klatka piersiowa i ramiona.  

Oddychanie jest podstawową czynnością fizjologiczną. Dotlenione ciało jest zdrowsze i gotowe do podejmowania wysiłku.
Prawidłowe oddychanie  w ciągu dnia, kiedy nie mówimy oraz w trakcie snu powinno odbywać się torem nosowym. Umożliwia to rozwój aparatu artykulacyjnego. Zaburzenia oddychania niekorzystnie wpływają na pracę aparatu mowy i przyczyniają się znacznie do powstania wad wymowy.

Przyczyny nieprawidłowego oddychania;

• przerośnięty migdałek gardłowy lub znacznie przerośnięte migdałki podniebienne

• skrzywiona przegroda nosowa

• przedłużające się infekcje górnych dróg oddechowych

• brak nawyku wydmuchiwania nosa w czasie kataru

• nawykowe oddychanie ustami

Skutki nieprawidłowego oddychania:

• obniżenie sprawności aparatu mowy

• pozycja spoczynkowa języka na dnie jamy ustnej powoduje że co dziecko ma obniżoną sprawność narządów artykulacyjnych  

• kłopoty z pionizacją języka przy wymowie głosek np. [l,r,sz,ż,cz,dż]

• wymowa międzyzębowa głosek [ś,ź,ć,dź,s,z,c,dz,t,d,n]

• niewyraźna wymowa (nawet jeśli poprawnie wymawiają wszystkie głoski)

• spowolnienie lub przyspieszenie tempa mowy, cicha lub za głośna mowa

• zaburzenia w koordynacji wdychania i wydychania powietrza

• mówienie na tzw wdechu

Cele ćwiczeń oddechowych to:

• poprawienie dziecięcego oddychania

• poszerzanie pojemności płuc

• rozróżnianie fazy wdechu i wydechu,

• wydłużanie fazy wydechowej - co pozwala dostosować długość wydechu do długości wypowiedzi

• wyrabianie toru przeponowego

• koordynacja oddechu z mową,

Propozycje zabaw:

1. Puszczanie baniek mydlanych w konfiguracji: długo - krótko - długo, słabo - mocno bardzo mocno

2. Zdmuchiwanie z dłoni lub ze stolika piórek, listków, kulek z waty, filcowych kuleczek

3. Wąchanie kwiatków, pachnących mydełek, pustych buteleczek po perfumach

4. Dmuchanie na wiatraczki, papierowe ozdoby zawieszone na nitce różnej długości

5. Gwizdanie

6. Zawody statków – z papieru lub kory możemy zrobić maleńkie stateczki, którymi możemy się bawić np. w wannie lub przy stole

7. Dmuchanie na zawieszone na nitkach małe elementy. Również staramy się różnicować siłę wydechu

8. Dmuchanie na pocięte paski papieru, tak aby tańczyły.

9. Mecz piłkarski - dmuchanie do celu np.piłką pingpongową do bramki, pudełka

10. Wyścigi styropianowych, piankowych kulek z użyciem słomki lub bez

11. Dmuchanie na świecę z bliska i z daleka, tak aby nie zgasić płomienia

12. Przenoszenie lekkich papierowych elementów za pomocą słomki

13. Kołysanie maskotki - oddychanie na leżąco z pluszakiem ułożonym na brzuchu

14. Rozdmuchiwanie w pudełku piasku, ryżu, kaszy

15. Naśladowanie odgłosów  na 1 wydechu np śmiechu: hi, hi,ha,ha,ho,ho,he,he

16. Chuchanie na złączone dłonie, na gorącą zupę, zamarzniętą szybę

Pamiętaj rodzicu!

• Zwracaj uwagę na to jak oddycha twoje dziecko, gdy ma otwartą buzię ( w czasie zabawy, gdy ogląda bajki) przypominaj o zamykaniu buzi, oddychania nosem.

• Zwracaj uwagę na przedłużające się infekcje górnych dróg oddechowych, infekcje kataralne,- jeśli się bardzo często powtarzają, skonsultuj się z laryngologiem.

• Naucz dziecko wydmuchiwać nos, przypominaj o oczyszczaniu nosa.

• Dziecko nie jest w stanie wykonywać zabaw oddechowych gdy ma zatkany nos

• Ćwiczenia oddechowe zaczynamy od najprostszych i kierujemy się możliwościami dziecka.

• Zabawy wykonujemy przed posiłkiem lub 2 godziny po jedzeniu w przewietrzonym pomieszczeniu.

• Jednorazowo wykonujemy 2 - 3 ćwiczenia przez kilka minut.

Opracowała. Logopeda Monika Burzykowska

Ćwiczenia aparatu artykulacyjnego

Sprawność aparatu artykulacyjnego jest bardzo ważna dla wyrazistości naszych wypowiedzi. Wymawianiu poszczególnych dźwięków mowy towarzyszy poruszanie się warg, języka, podniebienia miękkiego i żuchwy. Ruchy te muszą być bardzo dokładne, tzn. powinny być wykonane w ściśle określony sposób, a także w danym miejscu jamy ustnej. Na przykład przy realizacji głoski s niezbędne jest zbliżenie siekaczy do siebie, co możliwe jest tylko przy prawidłowym zgryzie. Tak więc dla poprawnego artykułowania dźwięków mowy konieczna jest zarówno sprawność, jak i prawidłowa budowa aparatu artykulacyjnego.

Ćwiczenia aparatu artykulacyjnego mają na celu:

• usprawnianie języka, warg, podniebienia miękkiego i żuchwy (dolnej ruchomej szczęki),
• opanowanie umiejętności świadomego kierowania ruchami narządów artykulacyjnych,
• wyrobienie wrażliwości miejsc i ruchów w jamie ustnej, istotnych dla prawidłowego wymawiania dźwięków,
• usprawnienie koordynacji ruchowej w zakresie aparatu artykulacyjnego,
• wyuczenie prawidłowego połykania.

Zestaw i proporcje ćwiczeń uzależniamy od realizacji określonego celu.

Ćwiczenia powinny być prowadzone codziennie (kilka razy w ciągu dnia) przez 5 - 10 minut. Trzeba jednak pamiętać, że czas trwania i liczbę powtórzeń należy dostosować do indywidualnych możliwości dziecka. Ćwiczenia staramy się urozmaicać, prowadzić w formie zabawowej, szczególnie dla dzieci młodszych. Na początku ćwiczymy z dzieckiem przed lustrem, kiedy potrafi już wykonać je bez kontroli, można wykorzystywać każdą nadarzająca się okazję: spacer, jazdę samochodem czy drogę do przedszkola. Ćwiczenia artykulacyjne powinny być wykonane dokładnie, dlatego nie jest wskazany pośpiech, ani zbyt duża liczba ćwiczeń w ciągu jednych zajęć. Korzystniej jest powtarzać je przy różnych okazjach, aż zostanie osiągnięta precyzja i szybkość ruchów narządów artykulacyjnych.

PAMIĘTAJMY! Efektywność ćwiczeń możliwa jest tylko poprzez wielokrotne powtarzanie.

Gimnastykę aparatu mowy rozpoczynamy od ćwiczeń najprostszych stopniowo zwiększajšc ich trudność. Na początku możemy wykorzystać naturalne sytuacje:

• Po posiłku pozwólmy dziecku wylizać talerz językiem jak kotek. To ćwiczenie mniej eleganckie, za to bardzo skutecznie gimnastykuje środkową część języka.
• Po śniadaniu posmarujmy dziecku wargi miodem, kremem czekoladowym lub mlekiem w proszku i poprośmy, aby zlizał je dokładnie jak miś czy kotek.
• Kiedy dziecko ziewa nie gańmy go, lecz poprośmy, aby ziewnęło jeszcze kilka razy, zasłaniając usta.
• Jeśli dziecko dostało lizaka zaproponujmy mu, aby lizało go unosząc czubek języka ku górze.
• Przy porannym i wieczornym myciu zębów zaproponujmy dziecku liczenie zębów lub witanie się z nimi w ten sposób, aby czubek języka dotknął każdego zęba osobno.
• Podczas rysowania poprośmy dziecko, aby narysowało językiem kółko (dookoła warg) lub kreseczki (od jednego do drugiego kącika ust).
• Dmuchanie na talerz z gorącą zupą, chuchanie na zmarznięte dłonie, cmokanie, żucie pokarmów a nawet wystawianie języka to też ćwiczenia aparatu artykulacyjnego.

Z małymi dziećmi ćwiczenia prowadzimy w formie zabawowej. Skuteczną i atrakcyjną formą ćwiczeń aparatu mowy są zabawy fabularyzowane w czasie których dzieci naśladują za pomocą warg i języka ruchy zwierząt czy różne czynności.

Ćwiczenia usprawniające wargi

• Balonik - nadymanie policzków, usta ściągnięte (dla urozmaicenia bawimy się w baloniki, które pękają przekłute palcami ).
• Całuski - usta układamy w "ciup" i cmokamy posyłając do siebie buziaki.
• Niejadek - usta wciągamy w głąb jamy ustnej.
• Zmęczony konik - parskanie wargami.
• Podwieczorek pieska - chwytanie ustami drobnych cukierków, chrupek, kawałków skórki chleba, itp.
• Kto silniejszy? - napinanie warg w pozycji rozciągniętej. Dwie osoby siedzące naprzeciw siebie trzymają ustami kartkę papieru i każdy ciągnie w swoją stronę. Uwaga - dajmy dziecku szansę wygrania zawodów.
• Rybka - powolne otwieranie i zamykanie warg tworzących kształt koła, zęby "zamknięte"
• Świnka - wysuwanie obu warg do przodu, udając ryjek świnki.
• Wąsy - wysuwanie warg jak przy wymawianiu u, położenie na górnej wardze słomki lub ołówka i próby jak najdłuższego utrzymania.
• Drzwi do domu - buzia to domek krasnoludka, a wargi to drzwi do domku. Pokaż jak wargi ściągnięte do przodu, otwierają się i zamykają.
• Straż pożarna - wyraźne wymawianie samogłosek w parach: e o, i u, a u
• Suszarka - utrzymywanie przy pomocy warg słomki, wciąganie powietrza nosem, wydychanie przez słomkę na dłoń (odczuwanie ciepłego powietrza).
• Pojazdy - naśladowanie poprzez wibrację warg warkotu motoru, helikoptera.itp.

Ćwiczenia usprawniające język (pionizacja)

• Dotykamy palcem lub zimną łyżeczką podniebienia tuż za górnymi zębami, nazywając je zaczarowanym miejscem, parkingiem itp.. w którym język (krasnoludek, samochód) powinien przebywać, gdy mamy zamkniętą buzię.
• Przytrzymywanie czubkiem języka przy podniebieniu rodzynek, pastylek pudrowych, cukierków halls (z wgłębieniem w środku) itp.
• Zlizywanie nutelli, mleka w proszku itp. z podniebienia przy szeroko otwartych ustach.
• Konik jedzie na przejażdżkę - naśladowanie konika stukając czubkiem języka o podniebienie, wydając przy tym charakterystyczny odgłos kląskania.
• Winda - otwórz szeroko buzię, poruszaj językiem tak, jakby był windą - raz do góry, raz do dołu.
• Karuzela - dzieci bardzo lubiš kręcić się w koło, twój język także. Włóż język między wargi a dziąsła i zakręć nim raz w prawą, raz w lewą stronę.
• Chomik - wypycha policzki jedzeniem, a ty pokaż jak można wypchnąć policzki językiem, raz z prawej raz z lewej strony.
• Malarz - maluje sufit dużym pędzlem. Pomaluj pędzlem (językiem) swoje podniebienie, zaczynając od zębów w stronę gardła.
• Młotek - wbijamy gwoździe w ścianę. Spróbuj zamienić język w młotek i uderzaj o dziąsła tuż za górnymi zębami, naśladując wbijanie gwoździa.
• Żyrafa - ma długą szyję, wyciąga mocno szyję do góry. Otwórz szeroko usta i spróbuj wyciągnąć język do góry, najdalej jak potrafisz.
• Słoń - ma długą trąbę i potrafi nią wszędzie dosięgnąć. Ciekawe czy potrafisz dosięgnąć językiem do ostatniego zęba na górze i na dole, z prawej i lewej strony.

Ćwiczenia żuchwy

• Zamykanie i otwieranie domku - szerokie otwieranie ust, jak przy wymawianiu głoski a, zęby są widoczne dzięki rozchylonym wargom.
• Grzebień - wysuwnie żuchwy, zakładanie i poruszanie dolnymi zębami po górnej wardze. Cofanie żuchwy, zakładanie i poruszanie górnymi zębami po dolnej wardze i brodzie.
• Krowa - naśladowanie przeżuwania.
• Guma do żucia - żucie gumy lub naśladowanie.

Ćwiczenia podniebienia miękkiego

• Zmęczony piesek - język wysunięty z szeroko otwartych ust, wdychanie i wydychanie powietrza ustami.
• Chory krasnoludek - kaszlenie z językiem wysuniętym z ust.
• Balonik - nabieranie powietrza ustami, zatrzymanie w policzkach, następnie wypuszczanie nosem.
• Biedronka, parasol, sukienka itp. - przysysanie kolorowych kółeczek poprzez wciąganie powietrza przez rurkę i przenoszenie na obrazek biedronki...
• Śpioch - chrapanie na wdechu i wydechu.

• Kukułka i kurka - wymawianie sylab:

  ku - ko, ku -ko,

  uku - oko, uku - oko,

  kuku - koko, kuku - koko.

• Chory krasnoludek - zabawa fabularyzowana

  Krasnalek był chory i leżał w łóżeczku i przyszedł pan doktor

  • Jak się masz krasnalku?

  Krasnalek kaprysi, ziewa, nie chce jeść, nie chce pić. Chyba się przeziębił:

  • Ziewa szeroko z opuszczoną nisko dolną szczęką: aaaaaaaaaa
  • Nie chce jeść i bardzo chudnie: wciąganie policzków
  • Kaszle: z wysuniętym na zewnątrz językiem
  • Chętnie ssie smoczek: naśladowanie odruchu ssania
  • Bardzo marudzi: mmmm (murmurando)

  Wzywamy pogotowie, pogotowie jedzie: eo, eo, au, au, ay, ay, iu, iu,yu, yu

  Pan doktor zaleca:

  • Płukanie gardełka (gulgotanie)
  • Połykanie pastylek (naśladowanie połykania)
  • Oglądanie gardła w lusterku (podczas wymawiania samogłosek)

  Krasnalek zmęczony zabiegami ziewa (szeroko), ziewa i usypia:

  • Chrapie (na wdechu)
  • Chrapie (na wydechu)

  Budzi się. Będzie brał inhalacje:

  • Zaciska na przemian dziurki nosa (w tym czasie oddycha wolną dziurką)
  • Wdycha powietrze nosem - wydycha ustami.

  Krasnalek czuje się już lepiej - sprawdza czy gardło go jeszcze boli

  Trzyma ręką gardło i wymawia sylaby (przy szeroko otwartych ustach):

  ga go ge gu gy

  ka ko ke ku ky

  oko eke uku aku

  ago ego ugu ogo

  ga go ge gu gy

  Zdrowy krasnoludek ma apetyt, zamyka usta i żuje coś smacznego (naśladowanie żucia).Po posiłku krasnal dostał czkawki:

  Ap-ap, op-op, up-up, ep-ep, yp-yp, ip-ip.

  Kiedy czkawka minęła postanowił pobawić się kolorowymi skrawkami papieru, które zdmuchiwał z blatu stołu. Papierki frunęły daleko, bo krasnal dmuchając na nie mówił: pa, po, pe, pi, pu, py (moment zwarcia przy p przedłużyć). Kiedy buzia mu się zmęczył

Umiejętność unoszenia języka do góry jest nam potrzebna już od pierwszych chwil życia – maluch ssąc pierś matki unosi przednią część języka do góry, aby po dociśnięciu jej do podniebienia pobrać pokarm.

Choć o tym nie myślimy, w pozycji spoczynkowej nasz język również jest uniesiony.

Co się dzieje, gdy język nie potrafi się pionizować?

• Trudności związane z jedzeniem:

Problemy, jakie wywołuje brak pionizacji języka, mogą zacząć się już od pierwszego dnia życia dziecka, kiedy to noworodek nie jest w stanie językiem docisnąć brodawki sutkowej do podniebienia i tym samym pobrać pokarmu.

• Nieprawidłowości ortodontyczne:

Prawidłowe ułożenie języka warunkuje rozwój szczęki u dziecka, co wpływa nawet na wygląd twarzy. Jeśli język w pozycji spoczynkowej leży na dnie jamy ustnej –wypycha zęby i prowadzi do wady zgryzu.

• Problemy z wymową:

Osoby, które mają nieprawidłową pozycję spoczynkową języka, często oddychają torem ustnym, a stąd już prosta droga do seplenienia międzyzębowego (wady wymowy, w której język układa się pomiędzy górnymi i dolnymi zębami). Pionizacja języka jest też niezbędna do wymowy wielu polskich głosek.

Przykładowe ćwiczenia pionizacji języka:

• Kląskanie przy szeroko otwartych ustach
• Dotykanie czubkiem języka kolejnych zębów górnych po wewnętrznej stronie
• Przesuwanie językiem wzdłuż podniebienia („malowanie sufitu”)
• Dotykanie czubkiem języka naprzemiennie dwóch ostatnich górnych zębów
• Dotykanie czubkiem języka wałka dziąsłowego (miejsce za górnymi ząbkami)
• Utrzymywanie małego kawałka jedzenia (najlepiej sprawdzają się okrągłe płatki cheerios) na czubku języka, przyciśniętym do górnego wałka dziąsłowego i utrzymywanie w tej pozycji aż płatek się rozpuści
• Smarowanie wałka dziąsłowego miodem/dżemem/nutellą i zlizywanie słodkości przy szeroko otwartych ustach
• Kreślenie czubkiem języka kółek na podniebieniu
• Utrzymywanie języka przy wałku dziąsłowym, usta otwierają się i zamykają, a język nie spada
• Unoszenie napiętego języka do góry przy mocno otwartych ustach tak, aby czubek niczego nie dotykał
• Próby unoszenia boków języka do góry (można środek języka przytrzymać słomką lub patyczkiem po lizaku)
• Gdy powyższe ćwiczenie będzie się udawać bez pomocy dorosłego – unoszenie języka w kształcie łyżeczki (z uniesionymi bokami) do podniebienia
• Przyssanie języka do podniebienia przy szeroko otwartych ustach (można zacząć to ćwiczenie od powolnego kląskania, gdy język będzie u góry – zatrzymujemy go)
• Szybkie uderzanie językiem o górne dziąsła jak przy wymowie głoski t (język nie wychodzi poza ząbki)

Nieprawidłowe połykanie, czyli typ połykania infantylnego (charakterystycznego dla niemowląt), może być przyczyną seplenienia międzyzębowego,międzyzębowej  wymowy głosek t, d, n, a nawet powodować wady zgryzu. Infantylne połykanie powinno samoczynnie przekształcić się w typ dojrzałego połykania w okolicach 3 i 4 roku życia. Jeśli nie nastąpi samoczynnie, wskazana jest konsultacja z logopedą i podjęcie terapii.

Na czym polega połykanie infantylne?
Niemowlęcy sposób polega na wsuwaniu, płasko leżącego języka, między zęby w momencie przełykania. Język nie pionizuje się i  pozostaje on na dnie jamy ustnej, przesuwając się tylko poziomo. Aby połknąć ślinę, płyn czy pokarm, język wsuwa się między zęby lub mocno na nie naciska; czasami wystaje między wargami. Co więcej, napinają się mięśnie wokół ust – dzięki obserwacjom napinania tych mięśni możesz dostrzec, że Twoje dziecko połyka nieprawidłowo. 

Jak wygląda prawidłowe połykanie? 
Połknij ślinę. Podczas tej czynności czubek Twojego języka opierał się o podniebienie, a konkretnie o wałek dziąsłowy (w nazewnictwie dzieci jest to “parking”, “górka”). Język samoczynnie wykonywał ruchy pionowe, nie musisz koncentrować się nad sposobem połykania. Żwacze, mięśnie odpowiedzialne za ruchy żuchwą, napinają się, a zęby są zwarte. Mięśnie wokół, w przeciwieństwie do połykania o typie niemowlęcym, ust nie uczestniczą w połykaniu! 

Jak ćwiczyć z dzieckiem? 
Najlepiej rozpocząć naukę poprawnego połykania pod okiem specjalisty, który pokieruje terapią. Nauka prawidłowego połykania przebiega w trzech etapach. 

Etap I 
     Ćwiczenia należy rozpocząć od pionizacji języka oraz nauki unoszenia czubka języka do wałka       dziąsłowego. 
❏ dotykamy palcem lub zimną łyżeczką  podniebienia tuż za zebami
❏ przytrzymywanie czubkiem języka przy podniesieniu rodzynek, ryżu preparowanego, cukierków halls ( z wgłębieniem w środku),
❏ zlizywanie miodu, nutelli, mleka w proszku itp. z podniebienia przy otwartych ustach, ❏ malarz - język “ maluje” podniebienie,
❏ dzięcioł - język uderza o dziąsła tuż za górnymi  zębami,
❏ kląskanie, buzia otwarta język się nie porusza,
❏ śpiewanie na sylabach np. la,lo,lu,li,  różnych melodii, buzia jest szeroko otwarta 

Etap II  
Kolejnym etapem jest nauka połykania śliny z końcem języka ukierunkowanym do podniebienia. Trudność polega na utrzymywaniu języka przez cały czas w kontakcie z podniebieniem, a nie tylko w jego  fazie początkowej. Aby to robić dobrze, postępuj zgodnie z trzema punktami: 
❏ Przytrzymaj ślinę.
❏ Przyklej czubek języka do podniebienia, zęby zamknij i uśmiechnij się szeroko.
❏ Przytrzymaj język na podniebieniu i połknij, nie odklejając go. Połykaniu nie może towarzyszyć napięcie warg, które nie powinny stawiać oporu przy ich rozchylaniu. 

Połykaniu nie może towarzyszyć napięcie warg, które nie powinny stawiać oporu przy ich rozchylaniu. 

Etap III
Połykanie płynów, spożywanie pokarmów Na tym etapie wyuczoną wcześniej technikę połykania wykorzystujemy do spożywania pokarmów. O prawidłowym przebiegu tej czynności można się przekonać obserwując zachowanie warg. Brak grymasu warg jest objawem prawidłowego przebiegu aktu połykania. Dla utrwalenia poprawnego stereotypu połykowego, ćwiczenia płynów należy powtarzać kilkakrotnie w ciągu dnia.( w sumie przez około 20 - 30 minut).  Niezależnie od kontynuowania ćwiczeń połykania, powinno się przypominać dziecku o układaniu języka  na podniesieniu szczególnie przed każdym posiłkiem. Ma to na celu skojarzenie ułożenia języka podczas ćwiczeń z czynnością połykania płynów.   

Nie jest to proces skomplikowany, jednak utrwalenie i wprowadzenie tego typu połykania jako nawyku automatycznego, będzie wymagało setek (jeśli nie tysięcy) powtórzeń.  Zbyt wczesne zaprzestanie ćwiczeń lub ich przerwanie może spowodować nawrót do stanu poprzedniego. 

                                                                                                                            Powodzenia!